Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ
Με αφορμή το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus+ «Ι am being an ecological person» που υλοποιεί το σχολείο μας σε συνεργασία με άλλα ευρωπαϊκά σχολεία, οι καθηγητές του σχολείου και όποιοι γονείς το επιθυμούσαν, συμμετείχαν στη συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου που το τελικό του αποτέλεσμα είναι το οικολογικό αποτύπωμα εκείνου που το συμπληρώνει. Το ίδιο ερωτηματολόγιο είχε ήδη συμπληρωθεί από τους μαθητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Ο Μ.Ο. του οικολογικού αποτυπώματος των μαθητών ήταν 7,21 και των ενηλίκων 2,28. Ασφαλώς και τα δύο αποτελέσματα είναι απογοητευτικά γιατί απέχουν πολύ από το ιδανικό αποτέλεσμα 1 ή αριθμός μικρότερος του 1. Εντύπωση όμως προκαλεί η τεράστια διαφορά ανάμεσα στο αποτέλεσμα των μαθητών και αυτό των ενηλίκων. Πέντε περίπου μονάδες δηλ. πέντε πλανήτες περισσότερους από τους ενήλικες θα χρειάζονταν τα παιδιά για να καλύψουν τις ανάγκες τους σε ενέργεια και να απορροφηθούν με ασφάλεια τα απορρίμματα και οι ρύποι που θα παρήγαγαν. Η υπόθεση ότι τα παιδιά είναι κακοί καταναλωτές δεν μπορεί να είναι αληθινή. Δεν γίνεται κανείς ενσυνείδητα κακός. Τα παιδιά απλώς είναι ανεκπαίδευτοι καταναλωτές. Δεν έχουν κάποιο οικονομικό όφελος για να ρυπαίνουν ή να καταναλώνουν εσκεμμένα όπως ίσως οι ενήλικες. Απλώς χειρίζονται τους φυσικούς πόρους με άγνοια για τη σημασία και την αξία τους και όχι αδιαφορία, όπως θα υπέθετε κανείς.
Εδώ λοιπόν βρίσκεται η μεγάλη πρόκληση για τους ενήλικες, εκπαιδευτικούς, οικογένεια, φορείς, δημοτική αρχή, πολιτεία. Ποια οργανωμένη, υπεύθυνη, και συνεχής εκπαίδευση υπάρχει μέχρι σήμερα από το εκπαιδευτικό σύστημα, ποιες δράσεις, καμπάνιες, κινητοποιήσεις οργανώνει και υλοποιεί ο Δήμος; Ποια είναι η συμβολή των μέσων μαζικής ενημέρωσης; Πού είναι η εκπαιδευτική και κοινωνική συμβολή των μεγάλων επιχειρήσεων που αναπόφευκτα είναι οι μεγαλύτεροι ρυπαντές; Μερικοί, ελάχιστοι πράσινοι και μπλε κάδοι στις άκρες των δρόμων δεν φέρνουν αποτέλεσμα. Μια ώρα συσκότιση του πλανήτη την ημέρα της γης έχει απλώς επετειακό χαρακτήρα. Υπάρχουν βέβαια αποσπασματικές αναφορές στα σχολικά εγχειρίδια, αλλά αρκούν;
Χρειάζεται αφύπνιση και δραστηριοποίηση από όλους εκείνους που έχουν δύναμη επιρροής στους μαθητές και γενικότερα στους νέους ανθρώπους. Η εκπαίδευση για την αειφορία θεωρείται το μέσο που προάγει την αυτονομία και τη διάπλαση πολιτών που ψάχνουν νοήματα, αναπτύσσουν τις ικανότητές τους και βρίσκουν συλλογικά λύσεις. Η ανάπτυξη πολιτών με την ενεργό συμμετοχή τους στα περιβαλλοντικά δρώμενα πρέπει να αποτελεί βασικό σκοπό της εκπαίδευσης για το περιβάλλον και την αειφορία. Το βάρος βέβαια πέφτει αναπόφευκτα στους εκπαιδευτικούς χωρίς όμως όλοι οι υπόλοιποι να θεωρούνται άμοιροι ευθυνών. Όλοι μας από το δικό του πόστο ο καθένας οφείλουμε να εργαστούμε συλλογικά, μεθοδικά και συντονισμένα γιατί ο πλανήτης ήδη εκπέμπει εκκωφαντικά sos.
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα που υλοποιούμε στο σχολείο μας φιλοδοξούμε να αποτελέσει όχημα μέσω του οποίου οι εμπλεκόμενοι, μαθητές, εκπαιδευτικοί γονείς, φορείς, θα κατακτήσουν έννοιες, θα υιοθετήσουν συμπεριφορές που συνθέτουν το προφίλ του ενεργού πολίτη και θα αποκτήσουν χαρακτηριστικά μέλους μιας αειφορικής κοινωνίας.